Κλειστά τα στέκια της Αθήνας!!

ΤΡΙΑ ιστορικά καφενεία της Αθήνας παραμένουν κλειστά. Οι λόγοι πολλοί και διαφορετικοί σε κάθε περίπτωση. Γραφειοκρατία, υπέρογκες απαιτήσεις για ενοίκια, εγκατάλειψη και άλλα πολλά. Στην αντίπερα όχθη οι περίοικοι, οι οποίοι και στις τρεις περιπτώσεις θα ήθελαν να δουν τα αγαπημένα τους στέκια να λειτουργούν ξανά. Στο καφενείο Πικιώνη στου Φιλοπάππου και στη Δεξαμενή του Κολωνακίου αναμένονται εξελίξεις μέσα στο επόμενο χρονικό διάστημα. Στη λιγότερο γνωστή Πράσινη Τέντα του Λυκαβηττού, ο επόμενος καφές με θέα όλη την Αθήνα κατά τα φαινόμενα θα αργήσει να σερβιριστεί ξανά.

ΚΑΦΕ ΔΕΞΑΜΕΝΗΣ
Το δεύτερο σαλόνι μας!
Eίναι το μέρος όπου ο Παπαδιαμάντης απαθανατίστηκε καθιστός στην πασίγνωστη πόζα όπου γέρνει το κεφάλι. Αλλά και ο Βάρναλης, όπως και άλλοι λόγιοι της εποχής ξημεροβραδιάζονταν με τις ώρες. «Το συγκεκριμένο καφενείοήταν πιο πολύ περίπτερο. Δεν μπορούμε να είμαστε σίγουροι για το σημείο όπου βρισκόταν ακριβώς. Εκείνη την εποχή, στις αρχές του αιώνα, η Δεξαμενή δεν ήταν όπως σήμερα. Πιο πολύ ήταν ένας απόμερος λόφος,δεν υπήρχε ούτε η πλατείαούτε, φυσικά, ιδιαίτερη δόμηση γύρω.Η θέα έφθανε ως τη θάλασσα» λέει ο δημοσιογράφος και συγγραφέας κ. Γιάννης Καιροφύλας που ερευνά εδώ και δεκαετίες την παλιά Αθήνα.

Σήμερα η πλατεία της Δεξαμενής έχει μια μικρή και λιτή παιδική χαρά, η οποία όταν ο καιρός το επιτρέπει είναι γεμάτη από παιδιά και τους γονείς τους. Οι μαμάδες όμως κάθονται σε παγκάκια ή στέκονται όρθιες, αφού το πασίγνωστο σύγχρονο καφενείο της περιοχής παραμένει κλειστό εδώ και περίπου δύο χρόνια. «Θεωρώ ότι ο δήμος έχει χειριστεί το συγκεκριμένο θέμα λάθος, ζητώνταςυπέρογκα ενοίκια κατά καιρούς» λέει ο κ. Γιώργος Κουτρούλιας που εκμεταλλευόταν τον συγκεκριμένο χώρο για περισσότερα από 20 χρόνια ως το 2002. «Οι πάντες έχουν περάσει από εδώ, πολιτικοί, καλλιτέχνες, δημοσιογράφοι. Θυμάμαι χαρακτηριστικά τη Μαργαρίτα Παπανδρέουνα πίνει εδώ τον καφέ της μαζί με άλλες γυναίκες,προτού πάνε στα γραφεία της Ενωσης Γυναικών Ελλάδας» επισημαίνει.

Η συζήτηση διακόπτεται από περαστικούς, που εκπλήσσονται ευχάριστα από την παρουσία του κ. Κουτρούλια. Ρωτάνε αν υπάρχει περίπτωση να αναλάβει ξανά αυτός το καφενείο. «Για τους κατοίκους της Δεξαμενής,τη δεκαετία του 1980, το καφενείο ήταν μια προέκταση του καθιστικού τους. Ερχόμασταν εδώ,ακόμη και για να πάρουμε ψωμί όταν τελείωνε από τον φούρνο » λέει η κυρία Αλίκη Δρετάκη, κάτοικος Δεξαμενής για μισό αιώνα.

Ο νέος δήμαρχος Αθηναίων κ. Γιώργος Καμίνης έχει δεσμευθεί για την επαναλειτουργία του ιστορικού στεκιού. «Η δέσμευση ισχύει, ακόμη όμως δεν έχουμε κάτι χειροπιαστό» λέει η δημοτική σύμβουλος κυρία Αννα Φιλίνη. «Ας μην ξεχνάμε ότι η συγκεκριμένη δημοτική αρχή είναι στα πράγματα λιγότερο από 30 ημέρες.Θέλω να πιστεύω ότι ως το καλοκαίρι το καφενείο θα λειτουργεί ξανά».
Ακόμη και με καλό καιρό η πλατεία της Δεξαμενής είναι ένα πραγματικό ησυχαστήριο. Σχεδόν ξεχνάς ότι το Κολωνάκι και η πολύβουη πλατεία Συντάγματος βρίσκονται σε ελάχιστη απόσταση. «Το μυστικό για την επιτυχία του καφενείου θα είναι αυτός που θα το αναλάβει, να συλλάβει το παρεΐστικο κλίμα που ακόμη και σήμερα επικρατεί στη γειτονιά. Το καφέ της Δεξαμενής δεν μπορεί να γίνει ούτε καφετέρια-φαστ φουντούτε πολυτελές εστιατόριο» καταλήγει ο κ. Κουτρούλιας. ΚΑΦΕΝΕΙΟ ΠΙΚΙΩΝΗ
Ενα μνημείο δίπλα στο μνημείο

Η κόρη του Δημήτρη Πικιώνη κυρία Αγνή Πικιώνη, επίσης αρχιτέκτων, σχολιάζει ότι αυτοκίνητα μεγάλου κυβισμού έμπαιναν στο λιθόστρωτο και το κατέστρεφαν

Oι περισσότεροι Αθηναίοι έχουν περπατήσει στα λιθόστρωτα δρομάκια που οδηγούν στην εκκλησία του Αϊ-Δημήτρη του Λουμπαρδιάρη στου Φιλοπάππου.Αυτό που ίσως δεν ξέρουν πολλοί είναι ότι για την κατασκευή αυτών των δρόμων χρησιμοποιήθηκαν υλικά που μπορεί να προέρχονται από το...σπίτι του παππού τους.Στις αρχές τις δεκαετίας του 1950,όταν ξεκίνησαν τα έργα για τη διαμόρφωση του χώρου του Φιλοπάππου,στην Αθήνα γκρεμίζονταν εκατοντάδες σπίτια που έδωσαν τη θέση τους σε πολυκατοικίες . «Από αυτά τα σπίτια ο Δημήτρης Πικιώνης πήρε πέτρες,μάρμαρα, κομμάτια από πηλό και τα χρησιμοποίησε εδώ.Ηταν καινοτόμος και σε αυτόν τον τομέα»λέει ο μαθητής του,αρχιτέκτονας,κ.Δημήτρης Αντωνακάκης, ο οποίος είχε την τύχη να δουλέψει μαζί με τον Πικιώνη στα έργα της Ακρόπολης το 1956-57.«Μου έκανε εντύπωση η καθημερινή παρουσία του στον χώρο αλλά και η εμπιστοσύνη που έδειχνε σε εμάς τους νεότερους και τους μαστόρους»θυμάται σήμερα. Κυριακή πρωί στο αναπαυτήριο που σχεδίασε ο Πικιώνης δίπλα στην εκκλησία του Λουμπαρδιάρη.Οι κάτοικοι της περιοχής είναι εκεί για να προστατεύσουν αυτό που θεωρούν ως ένα κομμάτι της ζωής τους.Κάποιοι λίγοι έζησαν την κατασκευή των έργων ως μικρά παιδιά.Οι περισσότεροι έζησαν τις αλλαγές στη μορφή του καφενείου, το οποίο, όπως λένε,σταδιακά απομακρύνθηκε από το όραμα του μεγάλου έλληνα αρχιτέκτονα.Οι νεότεροι πρόλαβαν τον χώρο ήδη αρκετά αλλαγμένο. «Εγώ βαφτίστηκα εδώ στον Αϊ-Δημήτρη,όπου συνέχιζα να έρχομαι από μικρό παιδί.Οι περισσότεροι το έχουμε συνδυάσει με ευχάριστες στιγμές,όπως οι μαθητικές κοπάνες.Ηταν τόπος συνάντησης για παιδιά απ΄ όλη την Αθήνα .“Πάμε Λιούμπο;”ήταν το σύνθημα τότε»λέει η κυρίαΕλισώ Λογοθέτη .

Οι κάτοικοι συγκεντρώθηκαν την προηγούμενη Κυριακή για να καθαρίσουν τον χώρο.Τους περίμενε όμως μια έκπληξη,αφού ήταν ήδη καθαρός και περιποιημένος για πρώτη φορά εδώ και πολύ καιρό.Προφανώς η κινητοποίησή τους ενεργοποίησε τα αντανακλαστικά των αρμόδιων υπηρεσιών του δήμου. Εδώ και πέντε χρόνια το αναπαυτήριο Πικιώνη παραμένει κλειστό και εγκαταλελειμμένο,αν και κηρυγμένο μνημείο από την UΝΕSCΟ ήδη από το 1996. Πρόσφατες εξελίξεις κάνουν τους κατοίκους αισιόδοξους και ανήσυχους ταυτόχρονα: Η Εταιρεία Τουριστικής Ανάπτυξης (ΕΤΑ), που διαχειρίζεται τον χώρο,αναμένεται να προκηρύξει σύντομα διαγωνισμό για την ανακατασκευή και την εκμετάλλευση του καφενείου για 12 χρόνια.«Δεν είμαστε αρνητικοί στο να λειτουργήσει ξανά το καφενείο.Ισα-ίσα.Πρέπει όμως να γίνει σύμφωνα με το πνεύμα του αρχιτέκτονα» λέει ο κ.Ακης Παπασαράντης από την Πρωτοβουλία κατοίκων του Φιλοπάππου.«Ο Πικιώνης σχεδίασε έναν χώρο όπου ο επισκέπτης θα έρχεται σε οπτική επαφή με την εκκλησία του Αϊ-Δημήτρη του Λουμπαρδιάρη, την Ακρόπολη και το ευρύτερο φυσικό περιβάλλον,απολαμβάνοντας κάποιον καφέ ή κάτι εξίσου λιτό.Δεν σχεδίασε έναν χώρο για εμπορική υπερεκμετάλλευση»συμπληρώνει. Οι κάτοικοι φοβούνται ότι ενδεχομένως υπέρογκες απαιτήσεις της ΕΤΑ θα «ανάψουν το φιτίλι» καταπατήσεων και παρεμβάσεων. «Ο επιχειρηματίας που θα πληρώσει ακριβάθα “αναγκαστεί” εκ των πραγμάτων να προχωρήσει σε αλλοιώσεις και να προσφέρει ακριβά προϊόντα. Είναι λάθος να συνδέεται η επισκευή και η συντήρηση ενός μνημείου- η οποία σύμφωνα με όλους τους ειδικούς δεν είναι ιδιαίτερα δαπανηρήμε την εμπορική εκμετάλλευσή του» λέει η κυρίαΕλθήνα Αγγελοπούλου. Από την πλευρά της η ΕΤΑ εμφανίζεται καθησυχαστική.«Στον διαγωνισμό που θα κηρυχθεί άμεσα, έχουν συμπεριληφθεί όλοι οι απαραίτητoι όροι και προϋποθέσεις ώστε το αναπαυτήριο να παραμείνει στο πνεύμα που επιθυμούσε ο σχεδιαστής του.Μιλάμε πάντα για υπαίθριο,παραδοσιακό καφενείο,όχι για εστιατόριο ή μπαρ.Αλλωστε πρόκειται για κηρυγμένο μνημείο» λέει στο «Βήμα» η πρόεδρος της ΕΤΑ κυρία Αυγή Μαρκοπούλου.«Επιπλέον στη σύμβαση θα προβλέπονται αυστηροί έλεγχοι,ενώ θα έχουμε πάντα τη δυνατότητα να την καταγγείλουμε αν ο επιχειρηματίας που αναλάβει το έργο δεν τηρήσει τα συμφωνηθέντα».

Ισως βέβαια η έντονη ανησυχία των κατοίκων να εξηγείται με την παροιμία «όποιος καεί στον χυλό φυσάει και το γιαούρτι».Οι παρεμβάσεις επιχειρηματία που εκμεταλλευόταν στο παρελθόν το καφενείο είχαν ξεκινήσει από πολύ παλιά.Στο «Βήμα» της 29ης Μαρτίου 1972 ο Σύλλογος Αρχιτεκτόνων καταγγέλλει στον ΕΟΤ ότι στο οίκημα έχουν τοποθετηθεί τζαμαρίες προκειμένου να μεγαλώσουν οι εσωτερικοί χώροι, ενώ η πυκνή και άναρχη βλάστηση έχει δυσκολέψει την οπτική επαφή με τα μνημεία.«Τα τελευταία χρόνια λειτουργίας τουτο καφενείο ήταν τέτοιο μόνο κατ΄ όνομα.Σερβίρονταν σαμπάνιες,υπήρχαν χρωματιστές ομπρέλες και κακόγουστα τραπεζάκια.Γίνονταν γιορτές και συνεστιάσεις.Επιπλέον,αυτοκίνητα μεγάλου κυβισμού έμπαιναν στο λιθόστρωτο και το κατέστρεφαν»λέει η κόρη του Δημήτρη Πικιώνη,κυρίαΑγνή Πικιώνη, επίσης αρχιτέκτων.

«Στη γύρω περιοχή υπάρχουν δεκάδες καφετέριες και καταστήματα για όσους επιθυμούν τέτοιου είδους διασκέδαση.Ας μείνει αυτός ο χώρος όπως τον ήθελε ο σχεδιαστής του και οι κάτοικοι»λέει ο αρχιτέκτονας κ.Ιωσήφ Ευφραιμίδης.«Θα είναι ντροπή τη χρονιά που ειδικοί απ΄ όλον τον κόσμοεπισκέπτονται την έκθεση για τον Πικιώνη στο Μουσείο Μπενάκηνα μετατραπεί το αναπαυτήριο σε έναν δεύτερο Διόνυσο» συμπληρώνει.

ΛΥΚΑΒΗΤΤΟΣ
Η τέντα δεν είναι πια πράσινη

Σ τους κατοίκους του Λυκαβηττού και στους παλαιότερους Αθηναίους είναι γνωστό ως «Πράσινη Τέντα». Σήμερα, περίπου μία δεκαετία από τη στιγμή που σταμάτησε τη λειτουργία του, το ουζερί του Λυκαβηττού θυμίζει φάντασμα από το παρελθόν. Η τέντα παραμένει πράσινη, αλλά ξεσκισμένη. Το ξύλινο οίκημα που κάποτε στέγαζε το καφενείο έχει παντού τρύπες. Αν και ο καιρός είναι κρύος, μια δυσοσμία αναδίδεται στην ατμόσφαιρα. Πρόκες, επικίνδυνα ξύλα και σίδερα υπάρχουν στο δάπεδο. «Είναι συνηθισμένο φαινόμενο να κοιμούνται εδώ άστεγοι και μετανάστες. Κατά καιρούς κάποιοι αφοδεύουν μέσα στον χώρο» λέει ο κ. Κορνήλιος Γράψας , ιδιωτικός υπάλληλος και κάτοικος της περιοχής από την ημέρα που γεννήθηκε. «Θυμάμαι τον εαυτό μου εδώ από μικρό παιδί. Εγώ και οι φίλοι μου ερχόμασταν εδώ μαζί με τους πρώτους μας έρωτες». Ο κ. Γράψας δείχνει τις τρύπες σε ένα αλουμινένιο τοίχωμα. «Στο συγκεκριμένο σημείο κάθονται ηδονοβλεψίες, που θέλουν να παρακολουθούν τα ζευγάρια που κάθονται από κάτω,στον δρόμο,μέσα σε αυτοκίνητα. Εμείς θέλουμε να επαναλειτουργήσει το ουζερί. Θεωρούμε ότι θα είναι καλό και για τους πολίτες που θα απολαμβάνουν τη μοναδική θέακαι για τον δήμο που θα έχει ένα πρόσθετο έσοδο.Αν τελικά δεν γίνει αυτό, τουλάχιστον να καθαριστεί ο χώρος. Η τωρινή κατάσταση είναι ανυπόφορη. Γενικότερα ο Λυκαβηττόςείναι ένα μέρος παρατημένο. Η διακίνηση και η χρήση ναρκωτικών και άλλες παράνομες πράξεις είναι στην ημερήσια διάταξη» επισημαίνει.
Η τελευταία εξέλιξη στο θέμα χρονολογείται από το 2003, όταν ο Δήμος Αθηναίων υπέγραψε προγραμματική σύμβαση με την ΕΤΑ για την ανάπλαση και εκμετάλλευση του χώρου. Το συγκεκριμένο σχέδιο για διάφορους λόγους έμεινε στα χαρτιά. «Το μπαλάκι είναι στα χέρια του δήμου.Εμείς ως δημοτική παράταξη είμαστε έτοιμοι, σε συνεργασία με τους κατοίκους της περιοχής,να πάμε και να ανοίξουμε τον χώρο,προσφέροντας δωρεάν καφέ και ξεναγώντας τον κόσμο στη χλωρίδα και πανίδα του Λυκαβηττού» λέει ο δημοτικός σύμβουλος Αθηναίων και επικεφαλής της παράταξης «Επιμένουμε Αθήνα» κ. Γιώργος Αμυράς, ο οποίος θέλει να... πρασινίσει ξανά η τέντα, υπό κάποιες όμως προϋποθέσεις: «Η εμπειρία του εξωτερικού μπορεί να φανεί χρήσιμη. Σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, όταν δίδονται δημόσιοι χώροι προς εκμετάλλευση, υπάρχει προτεραιότητα σε κοινωνικές ομάδες, όπως είναι συνεταιρισμοί ανέργων, μετανάστες , ακόμη και ομάδες κακοποιημένων γυναικών. Αυτοί αναλαμβάνουντην εκμετάλλευση του χώρου, καταβάλλοντας χαμηλό ενοίκιο , και αναλαμβάνουν την υποχρέωση να προσφέρουν χαμηλές τιμέςκαι να διατηρούν τον χώρο όπως πρέπει».

Πηγή : ΤΟ ΒΗΜΑ