Το Κοινοβούλιό της καλείται να εγκρίνει μία πρωτοφανώς σκληρή ευρωπαϊκή απόφαση σε μια ψηφοφορία που μοιάζει με τεστ παραμονής της χώρας στην ευρωζώνη.
Aμέσως μετά και ασχέτως αποτελέσματος, θα ξεκινήσει αγώνας δρόμου προκειμένου το χρηματοπιστωτικό σύστημα της Κύπρου, με το που θα ανοίξουν και εφόσον ανοίξουν οι τράπεζες το πρωί της Τρίτης, να αποφύγει κάθε πιθανότητα κατάρρευσης.
Οι κρίσιμες αυτές ώρες για την κυπριακή οικονομία είναι απώτερο αποτέλεσμα της σαββατιάτικης απόφασης του Eurogroup να συμπεριλάβει στο προτεινόμενο πακέτο διάσωσης –και ως αντάλλαγμα αυτής- μία εφάπαξ φορολόγηση τραπεζικών λογαριασμών.
• 6,75% για ποσά έως 100.000
• 9,9% για ποσά άνω των 100.000.
Για τη στήριξη της κυπριακής οικονομίας συνολικά απαιτούντο κεφάλαια 16 - 17 δισεκατομμυρίων ευρώ, ποσό που κρινόταν όμως αδύνατο να εξυπηρετηθεί δεδομένου ότι θα αποτελούσε το 95 τοις εκατό του κυπριακού ΑΕΠ.
Και έτσι «προκρίθηκε» η λύση του 10 + 6.
Δηλαδή μόνο ένα μέρος της κυπριακής λύσης θα προερχόταν από κεφάλαια των δανειστών (10 δισ) ενώ το υπόλοιπο ((περίπου 6 δισ) σκοπεύεται να αντληθεί από την καρδιά του προβλήματος.
Τον τραπεζικό τομέα.
Αυτή είναι η λύση που καλείται να υπερψηφίσει ή να απορρίψει σήμερα, το κυπριακό κοινοβούλιο.
Η Κύπρος είναι η 5η οικονομία της ευρωζώνης που καταφεύγει σε πρόγραμμα διάσωσης. Είναι όμως η πρώτη που της επιβάλλονται τέτοιοι όροι.
Ο λόγος;
Σε αντίθεση με την ελληνική, προϊόν έκλυτου δημοσιονομικού βίου, υπερτροφικού Δημοσίου τομέα και παροιμιώδους φοροδιαφυγής, η κυπριακή κρίση είναι τραπεζική. Το κυπριακό δημόσιο χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ μετά βίας και υπερέβαινε προ κρίσης το 60% όταν η Ελλάδα έχει θέσει ως στόχο κάποια στιγμή στο... εγγύς μέλλον να το περιορίσει στο 120%.
Στην Κύπρο όμως το μέγεθος του τραπεζικού τομέα στα μέσα του 2011 έφθανε στο 896% του ΑΕΠ.
Οταν ο μέσος όρος της ευρωζώνης είναι στο 334%.
Ο μεγάλος τραπεζικός τομέας δεν καθιστά βεβαίως μοναδική περίπτωση την Κύπρο. Η Ιρλανδία και το Λουξεμβούργο έχουν άλλωστε πολύ μεγαλύτερο.
Αυτό που μετατρέπει την κυπριακή περίπτωση σε επικίνδυνη μοναδικότητα είναι ο συνδυασμός δύο παραγόντων:
• Πρώτον ότι οι μεγαλύτερες τράπεζες της Μεγαλονήσου -συνεταιριστικές και εμπορικές- έχουν μικρή διασπορά, είναι δηλαδή ως επί το πλείστον εγχωρίως ελεγχόμενες. Συναπαρτίζουν το 63% των ενεργητικών στοιχείων του συνολικού τραπεζικού τομέα και το μερίδιό τους επί του ΑΕΠ είναι πολλαπλάσιο άλλων χωρών.
• Δεύτερον ότι στην Κύπρο υπάρχει υπερσυγκέντρωση χρηματοπιστωτικών δραστηριοτήτων σε 2-3 ιδρύματα (Κύπρου, Marfin, Ελληνική). Αυτά συγκεντρώνουν το 56% των καταθέσεων και το 48% των χορηγήσεων (δανείων).
Ας πάρουμε μια ανάσα τώρα από τα ποσοστά.
Η Κύπρος, λοιπόν, έχει υπερτροφικό τραπεζικό τομέα, συγκεντρωμένο σε όλα κι όλα 2 - 3 εγχώρια ιδρύματα.
Εχει επιπλέον δανείσει σε ελληνικών συμφερόντων προορισμούς, δάνεια ίσα με το 160% του ΑΕΠ της χώρας, τμήμα των οποίων λόγω της ελληνικής ύφεσης έχει καταστεί επισφαλές και έχει υποστεί βαριές περαιτέρω απώλειες εξαιτίας της ελληνικής αναδιάρθρωσης χρέους.
Όλα αυτά μαζί δημιουργούν -για την ευρωπαϊκή χρηματοπιστωτική ορθοδοξία τουλάχιστον- συνθήκες συστημικής κρίσης.
Τι σημαίνει αυτό; Υπεραπλουστεύοντας, ότι αρκεί η κατάρρευση μίας ή δύο τραπεζών για να συμπαρασύρει στο βυθό ολόκληρη την οικονομία.
Αν σε αυτά προστεθεί ότι κυπριακό τραπεζικό σύστημα έχει εμφατικά κατηγηρηθεί για ξέπλυμα χρήματος, μεγάλο τμήμα του οποίου προέρχεται από ρωσικά κεφάλαια, σιγά – σιγά το παζλ της απόφασης του Eurogroup συμπληρώνεται.
«Το να σώζεις πάμπλουτους Ρώσους με τα λεφτά των Γερμανών φορολογούμενων μάλλον δεν θα ήταν μια εύκολη επιλογή», σημειώνει σκωπτικά ο Economist.
Το άνοιγμα των ασιατικών αγορών θα είναι σήμερα ένα πρώτο κρας - τεστ.
Ηδη για τσουνάμι αντιδράσεων στην Ευρώπη με αφορμή το κυπριακό σχέδιο διάσωσης προειδοποιεί ο οικονομολόγος Πολ Kρούγκμαν σε σχόλιο του στους New York Times.
Ο Κρούγκμαν παραδέχτηκε ότι δεν μπόρεσε να προβλέψει την απόφαση του Eurogroup.
«Το μεγάλο πρόβλημα είναι ότι το κούρεμα δεν αφορά μόνο τις μεγάλες ξένες καταθέσεις. Το κούρεμα των μικρών εγχώριων καταθέσεων είναι λίγο μικρότερο, αλλά εξακολουθεί να είναι σημαντικό» , επισημαίνει.
Και καταλήγει: «Η σημερινή ημέρα και όσες ακολουθήσουν αμέσως μετά θα πρέπει να είναι πολύ ενδιαφέρουσες».
ethnos.gr
