Πολλές φορές βλέπουμε στα σπίτια, στους δρόμους ή στις καθολικές εκκλησίες να τοποθετείται μια φάτνη. Αυτό το παμπάλαιο έθιμο οφείλεται στον Άγιο Φραγκίσκο της Ασίζης, ο οποίος ένα βράδυ οργάνωσε μια αναπαράσταση της γέννησης του Ιησού με τη βοήθεια των χωρικών και των ζώων τους. Αυτό το έθιμο διατηρήθηκε και από άλλους ιερείς και διαδόθηκε σε όλες τις εκκλησίες. Οι πραγματικοί άνθρωποι της αναπαράστασης αντικαταστάθηκαν σιγά - σιγά από αγαλματίδια, φτιαγμένα από κερί ή πηλό.
Οι Γάλλοι έχουν το ρεκόρ της μεγαλύτερης φάτνης. Κάθε χρόνο τη νύχτα των Χριστουγέννων στο Παρίσι μπροστά στο Δημαρχείο στήνεται η φάτνη, η οποία προέρχεται κάθε χρόνο από διαφορετική χώρα.
Το άχυρο
Εδώ και πολλά χρόνια, πριν από την καθιέρωση των χριστουγεννιάτικων γιορτών, πολλά σουηδικά έθιμα ήταν συνδεδεμένα με το άχυρο. Έστρωναν με άχυρο το πάτωμα του σπιτιού, για να διώξουν τα κακά πνεύματα. Ετοίμαζαν τα κρεβάτια για την περίπτωση που οι νεκροί επέστρεφαν στη γη και τέλος η οικογένεια κοιμόταν στο πάτωμα. Το έθιμο αυτό συνεχίστηκε και μετά την καθιέρωση των γιορτών των Χριστουγέννων, αφού δεν έπρεπε οι πιστοί να κοιμούνται πιο άνετα από τον Χριστό.
Το Χριστουγεννιάτικο δένδρο
Ένα έθιμο το οποίο έχει ταυτιστεί απόλυτα με τα Χριστούγεννα είναι το χριστουγεννιάτικο δέντρο. Οι πρώτες περιγραφές έρχονται από την Αλσατία της Γερμανίας, όπου στόλιζαν έλατο στην κεντρική πλατεία της πόλης και την παραμονή τν Χριστουγέννων όλοι χόρευαν γύρω του. Το έθιμο αυτό διαδόθηκε και σε άλλες χώρες. Ανάλογα με τα έθιμα μιας χώρας το δένδρο αγοράζεται την παραμονή των Χριστουγέννων ή αρκετές μέρες νωρίτερα. Κάποιοι στολίζουν και ψεύτικο δένδρο κάθε χρόνο.
Στην αρχή το δένδρο στολιζόταν με φρούτα κυρίως μήλα. Μετά προστέθηκαν οι καραμέλες, τα γλυκά, οι γιρλάντες από μικρές σημαίες, οι πολύχρωμοι φιόγκοι.
Το Χριστουγεννιάτικο τραπέζι
Άλλο ένα έθιμο είναι το χριστουγεννιάτικο τραπέζι, το οποίο σε όλες τις χώρες είναι όμορφα στρωμένο και πλούσιο. Γιορτάζουμε με αυτό τη γέννηση του Χριστού. Στην Ελλάδα το χριστουγεννιάτικο δένδρο αποτελείται από γαλοπούλα με γέμιση και πατάτες, κουραμπιέδες και μελομακάρονα. Σε άλλες χώρες όπως στη Γαλλία υπάρχουν στρείδια , σολομός, άσπρα λουκάνικα, γεμιστή γαλοπούλα και κορμός. Στις ΗΠΑ υπάρχει καλαμπόκι, γεμιστή γαλοπούλα και κολοκυθόπιτα, που συνήθως συνοδεύεται από παγωτό βανίλια. Στην Ισπανία σούπα από αμύγδαλα, ψητή τσιπούρα, χήνα και γλυκά. Στην Ουγγαρία ψαρόσουπα, τηγανιτό ψάρι, γαρνιρισμένο με πατάτες και γλυκό ρολό. Στην Ιταλία γαλοπούλα με κάστανα και για γλυκό πανετόν. Στη Σουηδία ρέγκες μαρινάτες, μπιφτέκια, ψητό ζαμπόν σερβιρισμένο με λάχανο, πουρέ από ρύζι και μικρά γλυκά. Στην Αγγλία ζαμπόν, γεμιστή γαλοπούλαμε λαχανάκια βρυξελλών ή αρακά, ψητές πατάτες, πουτίγκα, τάρτα και ξερά φρούτα. Στην Πορτογαλία μπακαλιάρος μαγειρεμένος με διάφορους τρόπους, που συνοδεύεται με λάχανο και πατάτες, γαλοπούλα με κάστανα και γλυκό ψωμί. Στη Γερμανία σαλάτα με ρέγκα, χήνα με λάχανο, μήλα και ξερά δαμάσκηνα, γλυκά με μέλι, γλυκό ψωμί με μπαχαρικά, μπριός κ.α.
Χριστουγεννιάτικες κάρτες
Ένα άλλο έθιμο είναι οι κάρτες. Οι πρώτες χριστουγεννιάτικες κάρτες τυπώθηκαν στην Αγγλία. Πουλήθηκαν 1000 αντίτυπα και πάνω τους απεικονιζόταν μια οικογένεια με παιδιά , που εύχονταν καλά Χριστούγεννα. Στις ΗΠΑ οι κάρτες έχουν τεράστια ποικιλία και οι αμερικανοί τις στέλνουν με κάθε ευκαιρία. Σε πολλά σπίτια σε όλον τον κόσμο οι οικογένειες στολίζουν τα σπίτια, τους τοίχους, τα έπιπλα με τις κάρτες, που παίρνουν από συγγενείς και φίλους.
Ο Αϊ - Βασίλης
Στο Βέλγιο, στη Γερμανία, στην Ελβετία, στη Γαλλία και στην Ολλανδία σύμφωνα με την παράδοση τα δώρα τα μοιράζει ο Αγιος Νικόλαος στις 6 Δεκεμβρίου. Στην Αυστρία ο Άγιος Νικόλαος συνδεύεται από τα "κράμπους" κάτι παράξενα πλάσματα, που τιμωρούν τα ανυπάκουα παιδιά. Στη Σλοβακία ο Άγιος Νικόλαος με τη βοήθεια των ανθρώπων, που φορούν μάσκες, διώχνει το θάνατο από τις πόλεις και τα χωριά. Το θάνατο παριστάνει ένας άνθρωπος ντυμένος φάντασμα με ένα δρεπάνι. Στις 5 Δεκεμβρίου σε ένα χωριό της Ελβετίας ο Άγιος Νικόλαος βγαίνει στους δρόμουςκαι τον συνοδεύουν άντρες ντυμένοι στα άσπρα με τεράστια κουδούνια.
ΟΆγιος Βασίλης σε όλες τις χώρες έχει περίπου το ίδιο όνομα: πατέρας των Χριστουγέννων. Στην Αγγλία "Father Christmas", στις ΗΠΑ "Santa Clause", στην Ιταλία "Μπάμπο Νατάλε", στη γερμανία "Βάιναχτσμαν", στη Σουηδία "Σουλ Τόμτε" που σημαίνει νάνος των Χριστουγέννων. Οι Αμερικανοί άλλαξαν την εικόνα του Αϊ-Βασίλη, τον έκαναν χοντρο, συμπαθητικό παππού, με φουσκωτά μάγουλα, ντυμένο στα κόκκινα, με μια άσπρη μακριά γενειάδα, που ανεμίζει στον αέρα. Ταξιδεύει καθισμένος πάνω στο έλκυθρο, που το σέρνουν τάρανδοι. Έτσι γεννήθηκε ο Αϊ-Βασίλης, που ξέρουμε σήμερα και μας φέρνει τα δώρα.
Τα Κάλαντα
Τα κάλαντα είναι ευχετικά και εγκωμιαστικά τραγούδια, που ψάλλονται κυρίως την παραμονή των Χριστουγέννων και άλλων μεγάλων γιορτών. Τα τραγουδούν συνήθως ομάδες παιδιών με τη συνοδεία σιδερένιου τριγώνου ή τυμπάνου ή φυσαρμόνικας. Σε πολλά χωριά αντί για φιλοδώρημα δίνουν στα παιδιά ξηρούς καρπούς ή γλυκίσματα. Τα κάλαντα παρουσιάζουν από τόπο σε τόπο μεγάλες παραλλαγές. Το έθιμο αυτό έχει πολύ παλιά καταγωγή. Κάτι ανάλογο συμβαίνει και στις ΗΠΑ με το έθιμο του Χάλουιν, όταν τα παιδιά μεταμφιεσμένα ξεχύνονται στους δρόμους, χτυπούν τις πόρτες των σπιτιών και ζητούν γλυκά ή καραμέλες.
Διακόσμηση με φυτά
Το έθιμο της διακόσμησης του σπιτιού με πράσινες γιρλάντες είναι πολύ παλιό. Από τα αρχαία χρόνια οι άνθρωποι στόλιζαν το σπίτι τους, για να αποχαιρετίσουν τις μεγάλες χειμωνιάτικες νύχτες.Το ου με τα αγκαθωτά φύλλα του συμβολίζει το στεφάνι του Χριστού, ενώ οι κόκκινοι μικροί καρποί του θυμίζουν σταγόνες από αίμα. Το γκυ λέγεται πως φέρνει ευτυχία. Το δενδρολίβανο συμβολίζει τη φιλία και ο κισσός την αγάπη.