Το 2012, 73 νέες ψυχοδραστικές ουσίες κοινοποιήθηκαν επίσημα, για πρώτη φορά, μέσω του συστήματος έγκαιρης προειδοποίησης της ΕΕ. Από αυτές τις ουσίες, οι 30 ήταν συνθετικά κανναβινοειδή, τα οποία μιμούνται τις επιδράσεις της κάνναβης. «Τα εν λόγω προϊόντα, τα οποία μπορεί να είναι εξαιρετικά υψηλής δραστικότητας, αναφέρονται πλέον από όλες σχεδόν τις ευρωπαϊκές χώρες», υπογραμμίζεται στην έκθεση. Οι 19 ουσίες ανήκαν σε «λιγότερο γνωστές ή λιγότερο μελετημένες χημικές ομάδες».
Επίσης, αξιοσημείωτη ήταν η ανίχνευση 14 νέων υποκατεστημένων φαιναιθυλαμινών, αριθμός που για πρώτη φορά ανέρχεται σε αυτά τα επίπεδα, από το 2005. Σύμφωνα με την πλήρη ετήσια ανασκόπηση του έργου του συστήματος έγκαιρης προειδοποίησης της ΕΕ για τα νέα ναρκωτικά, η οποία δημοσιεύεται από την Ευρωπόλ, δεν υπάρχουν ενδείξεις περιορισμού της παρασκευής και διακίνησης των νέων ναρκωτικών στην Ευρώπη. Αντίθετα, αναφέρεται ότι τα ναρκωτικά αυτά παρασκευάζονται από ουσίες ή και φάρμακα που κυκλοφορούν ελεύθερα στο εμπόριο και αρκετά από αυτά εισάγονται από την Κίνα και την Ινδία. Μάλιστα, πωλούνται συχνά και μέσω διαδικτύου με την επισήμανση ότι είναι νόμιμα (Legal Highs). Ωστόσο, τονίζεται ότι η παρακολούθηση των νέων ναρκωτικών δεν έχει να κάνει μόνο με την «καταμέτρηση αριθμών», αλλά και με την ενημέρωση του κόσμου για τις βλάβες που προκαλούν.
Κυρίαρχη στην Ευρώπη η κάνναβη
Η κάνναβη, σύμφωνα με την έκθεση, αποτελεί μία ανθεκτική και διαφοροποιημένη αγορά, η οποία εξακολουθεί να δημιουργεί ανησυχίες για επικίνδυνη χρήση, με παρήγορο στοιχείο την αυξημένη ζήτηση χρηστών κάνναβης για θεραπεία.
Περίπου 77 εκατομμύρια ευρωπαίοι, ηλικίας 15 έως 64 ετών, έχουν κάνει χρήση κάνναβης τουλάχιστον μία φορά στη ζωή τους, εκ των οποίων 20 εκατομμύρια έκαναν χρήση την περασμένη χρονιά. Στοιχεία από πρόσφατη μελέτη δείχνουν, ότι η χρήση της παραμένει υψηλή παρά τις σταθεροποιητικές τάσεις που διαφαίνονται σε ολόκληρη την Ευρώπη. Επίσης, παρατηρείται αυξανόμενη διαφοροποίηση των προϊόντων κάνναβης που διατίθενται στην αγορά.
Τα τελευταία στοιχεία δείχνουν ότι η φυτική κάνναβη (μαριχουάνα), ενίοτε υψηλής δραστικότητας, εξαπλώνεται στην Ευρώπη, καθώς σχεδόν όλες οι χώρες αναφέρουν, πλέον, εγχώρια καλλιέργεια του προϊόντος. Η μεγαλύτερη απειλή αφορά την υγεία των 3 εκατομμυρίων ευρωπαίων (περίπου 1% των ευρωπαίων ενηλίκων) που υπολογίζεται ότι κάνουν χρήση της ουσίας σε καθημερινή ή σχεδόν καθημερινή βάση. Παρήγορο είναι το γεγονός ότι στην Ευρώπη ο αριθμός των χρηστών που ξεκίνησαν θεραπεία απεξάρτησης από την κάνναβη, αυξήθηκε κατά ένα τρίτο τα τελευταία χρόνια, ανεβαίνοντας από τις 45.000 το 2006 στις 60.000 το 2011, καθιστώντας την κάνναβη τη συχνότερα αναφερόμενη ουσία μεταξύ των χρηστών που ξεκινούν θεραπεία για πρώτη φορά.
Σε μία νέα ανάλυση παρουσιάζονται τα χαρακτηριστικά των ατόμων που κάνουν συχνή και επικίνδυνη χρήση κάνναβης. Πρόκειται, κυρίως, για νέους άνδρες που κάνουν χρήση, στο πλαίσιο της παρέας, με φίλους τους και λιγότερο για γυναίκες και άνδρες άνω των 40 ετών. Επίσης, η χρήση της δείχνει να σχετίζεται σε μικρό βαθμό με την ανεργία, ενώ διαφαίνεται ότι οι χρήστες κάνναβης αντιμετωπίζουν ψυχικές διαταραχές, συχνότερα από τον γενικό πληθυσμό.
Υποχωρεί η ηρωίνη
Τα τελευταία στοιχεία σχετικά με την αυξανόμενη ζήτηση για θεραπείες και τις κατασχέσεις, αποκαλύπτουν πτωτικές τάσεις στη χρήση και ττη διάθεση ηρωϊνης. Οι μεγαλύτερες μειώσεις χρήσης της ηρωϊνης καταγράφονται στις χώρες της δυτικής Ευρώπης, κάτι που αποδίδεται στις αρνητικές επιτώσεις που έχει η ουσία στη δημόσια υγεία. Επίσης, επιβεβαιώνεται μείωση, που παρατηρείται για πρώτη φορά την τελευταία δεκαετία, στη ζήτηση για θεραπείες απεξάρτησης από την ουσία, ενώ τα στοιχεία από χρήστες σε θεραπεία συνεχίζουν να καταδεικνύουν πτώση στην ενέσιμη χρήση ηρωϊνης.
Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με τον αντίκτυπο των παρεμβάσεων, π.χ. θεραπεία υποκατάστασης, ενδέχεται να έχει συντελέσει στη μείωση που παρατηρείται στην Ευρώπη όσον αφορά τις νέες μολύνσεις από τον ιό HIV λόγω χρήσης ναρκωτικών. Ωστόσο, οι πρόσφατες επιδημικές εκρήξεις του HIV σε Ελλάδα και Ρουμανία ανακόπτουν αυτήν τη θετική τάση, υπογραμμίζοντας την ανάγκη παροχής πρόσφορων υπηρεσιών μείωσης της βλάβης και θεραπείας.
Τα Βαλκάνια είσοδος της κοκαΐνης στην Ευρώπη
Η έκθεση παρατηρεί μείωση στη χρήση και τις κατασχέσεις κοκαϊνης, αλλά και διαφοροποίηση των οδών διακίνησής της στην Ευρώπη.
Από το 2004, η κοκαϊνη έχει καθιερωθεί ως η ευρύτερα διαδεδομένη παράνομη διεγερτική ουσία στην Ευρώπη, αν και οι περισσότεροι χρήστες είναι συγκεντρωμένοι σε μικρό αριθμό χωρών της δυτικής Ευρώπης.
Περίπου 14,5 εκατομμύρια ευρωπαίοι έχουν κάνει χρήση κοκαϊνης τουλάχιστον μία φορά στη ζωή τους, εκ των οποίων 3,5 εκατομμύρια την περασμένη χρονιά. Ωστόσο, διαφαίνεται ότι η χρήση και η προσφορά κοκαϊνης διαγράφουν, αμφότερες, πτωτική πορεία.
Παρά το γεγονός ότι ορισμένες χώρες καταγράφουν αύξηση στην εκτιμώμενη κατανάλωση κοκαϊνης, πρόσφατες μελέτες δείχνουν ότι υπάρχουν ενδείξεις μείωσης της χρήσης μεταξύ των νεαρών ενηλίκων (15 έως 34 ετών) στις πέντε χώρες με τα υψηλότερα ποσοστά χρήσης (Δανία, Ιρλανδία, Ισπανία, Ιταλία και Ηνωμένο Βασίλειο).
Το 2011 καταγράφηκαν τουλάχιστον 475 θάνατοι οφειλόμενοι στη χρήση κοκαϊνης, αν και η εκτίμηση αυτή μπορεί να είναι συντηρητική, καθώς όπως αναφέρεται χιλιάδες είναι τα έκτακτα περιστατικά σε νοσοκομεία της Ευρώπης, τα οποία αφορούν χρήση κοκαϊνης. Εκτός από τα έκτακτα προβλήματα υγείας η χρήση της ουσίας θεωρείται υπεύθυνη για σοβαρά καρδιαγγειακά νευρολογικά και ψυχιατρικά προβλήματα.
Όσον αφορά την προμήθεια κοκαϊνης, δραστικές είναι οι μειώσεις στις κατασχεθείσες ποσότητες. Η μείωση στον κατασχεμένο όγκο είναι ιδιαίτερα αισθητή στην Ιβηρική Χερσόνησο, όπου η συνολική ποσότητα κοκαϊνης που κατασχέθηκε από την Ισπανία και την Πορτογαλία έπεσε από τους 84 τόνους το 2006 στους 20 τόνους το 2011.
Εντούτοις, οι πρόσφατες ενδείξεις διαφοροποίησης των οδών διακίνησης της κοκαϊνης με προορισμό την Ευρώπη, περιλαμβανομένων των μεμονωμένων κατασχέσεων μεγάλων ποσοτήτων σε λιμάνια της Βουλγαρίας, της Ελλάδας, της Ρουμανίας και των χωρών της Βαλτικής, δημιουργούν ανησυχία για την περαιτέρω διάδοση της χρήσης.
Αμφεταμίνες και XTC
Από τα υπόλοιπα συνθετικά διεγερτικά, οι αμφεταμίνες και η έκσταση παραμένουν τα ευρύτερα διαδεδομένα στην Ευρώπη και, σε ένα βαθμό, λειτουργούν ως «ανταγωνιστικές» ουσίες της κοκαϊνης.
Η χρήση μεθαμφεταμίνης, που συνήθως καταγράφεται στη Δημοκρατία της Τσεχίας και τη Σλοβακία, δείχνει να εξαπλώνεται, καθώς πλέον υπάρχουν ενδείξεις προβληματικής χρήσης στη Γερμανία, την Ελλάδα, την Κύπρο και την Τουρκία.
ethnos.gr
