Τρίτη 28 Απριλίου 2015

Τι προβλέπεται για τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος. Τα 7 δημοψηφίσματα που έχουν γίνει στην Ελλάδα


Η διεξαγωγή δημοψηφίσματος είναι κάτι που συζητείται πολύ τελευταία, με τον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα να παραδέχεται στη συνέντευξή του ότι ένα τέτοιο ενδεχόμενο είναι πιθανό εάν χρειαστεί. Ας δούμε τι προβλέπεται από το Σύνταγμα και τον εφαρμοστικό νόμο.

Πότε διενεργείται δημοψήφισμα

To δημοψήφισμα είναι μορφή άμεσης δημοκρατίας. Διενεργείται, κυρίως, με πρωτοβουλία των οργάνων της πολιτείας ή και ομάδας πολιτών (υπό προϋποθέσεις). Δίνεται η δυνατότητα στο εκλογικό σώμα να εγκρίνει ή να απορρίψει ένα ζήτημα μείζονος σημασίας.

Στην Ελλάδα το δημοψήφισμα θεσμοθετήθηκε για πρώτη φορά στο Σύνταγμα του 1927 (άρθρο 125 παρ. 2) και αφορά το συνταγματικό δημοψήφισμα.

Σύμφωνα με το αναθεωρημένο Σύνταγμα (2008), προβλέπονται δύο ειδών δημοψηφίσματα: το πρώτο είναι για «κρίσιμα εθνικά θέματα» και το δεύτερο για ψηφισμένο νομοσχέδιο.

Ειδικότερα, στο άρθρο 44, παρ. 2 προβλέπεται ότι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας προκηρύσσει με διάταγμα δημοψήφισμα για:
Ψηφισμένα νομοσχέδια που ρυθμίζουν σοβαρό κοινωνικό ζήτημα, εκτός από δημοσιονομικά. Προκηρύσσεται από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, εφόσον αυτό αποφασιστεί από τα 3/5 του συνόλου των βουλευτών (180 βουλευτές), ύστερα από πρόταση των 2/5 του συνόλου (120 βουλευτές) και όπως ορίζουν ο Κανονισμός της Βουλής και νόμος για την εφαρμογή της παραγράφου αυτής. Δεν εισάγονται κατά την ίδια περίοδο της Βουλής περισσότερες από δύο προτάσεις δημοψηφίσματος για νομοσχέδιο.

Κρίσιμα εθνικά θέματα. Προκηρύσσεται από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, ύστερα από απόφαση της απόλυτης πλειοψηφίας του όλου αριθμού των βουλευτών (151 βουλευτές), που λαμβάνεται με πρόταση του Υπουργικού Συμβουλίου.

Τα ερωτήματα και η ψηφοφορία

Ο εφαρμοστικός νόμος (4023/11) προβλέπει τις λεπτομέρειες.

Ο ψηφοφόρος καλείται να εκφράσει την προτίμηση του στο ερώτημα ή στα ερωτήματα, που καθορίζονται στην απόφαση της Ολομέλειας της Βουλής, με την οποία γίνεται δεκτή η πρόταση για τη διενέργεια δημοψηφίσματος. Οι πολίτες πρέπει να απαντήσουν με ένα «ναι» ή ένα «όχι» ή με οποιονδήποτε άλλο τρόπο καθορίζει η Ολομέλεια της Βουλής στην απόφαση της για τη διενέργεια δημοψηφίσματος. Το ερώτημα ή τα ερωτήματα και οι απαντήσεις τους διατυπώνονται κατά τρόπο σαφή και σύντομο.

Η ψηφοφορία διεξάγεται μέσα σε ένα μήνα από τη δημοσίευση του προεδρικού διατάγματος. Όπως και στις εκλογές, ως ημέρα διεξαγωγής ορίζεται η Κυριακή, ενώ η ψηφοφορία αρχίζει στις 7.00 το πρωί και ολοκληρώνεται στις 19.00 της ίδιας ημέρας.

Τα 7 δημοψηφίσματα της Ελλάδας

Μέχρι σήμερα στην Ελλάδα, έχουν διεξαχθεί επτά δημοψηφίσματα σε μια χρονική περίοδο 54 ετών, με τις έξι περιπτώσεις το ερώτημα να σχετίζεται με το πολίτευμα (βασιλευόμενη ή αβασίλευτη δημοκρατία) και μια για την έγκριση συντάγματος. Σημειώνεται ότι τα τρία από τα επτά δημοψηφίσματα διενεργήθηκαν από δικτατορικά καθεστώτα.

1920: Η κυβέρνηση Δημητρίου Ράλλη προκηρύσσει δημοψήφισμα για τις 5 Δεκεμβρίου με ερώτημα την επιστροφή του βασιλιά Κωνσταντίνου του Α'. Στο δημοψήφισμα δεν συμμετέχουν οι Φιλελεύθεροι. Η επάνοδος του εξόριστου βασιλιά εγκρίνεται με 99%. Το αποτέλεσμα ενοχλεί τις συμμαχικές δυνάμεις και κυρίως τη Βρετανία που δεν επιθυμεί την επιστροφή του φιλογερμανού Κωνσταντίνου. Οι σύμμαχοι παύουν να υποστηρίζουν την Ελλάδα προσφέροντας την υποστήριξή τους προς την Τουρκία. Η αλλαγή της στάσης των συμμάχων θεωρείται ένας από τους παράγοντες που συνέλαβαν καθοριστικά στη μικρασιατική καταστροφή.

1924: Η Δ' Συντακτική Εθνοσυνέλευση προκηρύσσει δημοψήφισμα για τις 13 Απριλίου με ερώτημα την κατάργηση της μοναρχίας. Η διαδικασία οργανώνεται από την κυβέρνηση Παπαναστασίου. Υπέρ της αβασίλευτης δημοκρατίας ψηφίζει το 69,95% των ψηφοφόρων και κατά το 30,05%. Την 1η Μαΐου της ίδιας χρονιάς ορκίζεται πρόεδρος της Δημοκρατίας ο Παύλος Κουντουριώτης.

1935: Προκηρύχθηκε από το δικτατορικό καθεστώς του Γεωργίου Κονδύλη κι έμεινε στην ιστορία ως «νόθο δημοψήφισμα». Το ερώτημα ήταν η κατάργηση της αβασίλευτης δημοκρατίας. Σύμφωνα με το επίσημο αποτέλεσμα, υπέρ της βασιλευόμενης δημοκρατίας ψήφισε το 97,88% των ψηφοφόρων, ενώ το «όχι» απέσπασε μόλις το 2,12%.

1946: Η κυβέρνηση Κωνσταντίνου Τσαλδάρη προκηρύσσει δημοψήφισμα για την 1η Σεπτεμβρίου. Οι επιλογές ήταν τρεις: υπέρ ή κατά της επανόδου του βασιλιά και υπέρ της αβασίλευτης Δημοκρατίας. Υπέρ της επανόδου του βασιλιά Γεωργίου Β' ψήφισε το 69%, κατά το 20% και υπέρ της αβασίλευτης Δημοκρατίας το 11%.

1968: Η χούντα των συνταγματαρχών διενεργεί δημοψήφισμα στις 29 Σεπτεμβρίου για σχέδιο συντάγματος που είχε εκπονήσει η ίδια. Στο δημοψήφισμα - παρωδία το «ναι» αποσπά ποσοστό 92,21% και το «όχι» το 7,79%. Στη διαδικασία δεν είχαν δικαίωμα συμμετοχής οι πολιτικοί κρατούμενοι που είχαν συλληφθεί ή εκτοπιστεί μετά το πραξικόπημα της 21ης Απριλίου του 1967.

1973: Το δεύτερο δημοψήφισμα - παρωδία της Απριλιανής δικτατορίας πραγματοποιήθηκε στις 29 Ιουλίου εκείνου του έτους. Τα ερωτήματα σχετίζονταν με την έγκριση μεταρρύθμισης του συντάγματος του 1968, την εκλογή προέδρου (Γεώργιος Παπαδόπουλος) και αντιπροέδρου (Οδυσσέας Αγγελής) της Δημοκρατίας για θητεία οκτώ ετών και την κατάργηση της μοναρχίας. Υπέρ ψήφισε το 78,43% και κατά το 21,57%.

1974: Μετά την πτώση της δικτατορίας, η κυβέρνηση του Κωνσταντίνου Καραμανλή διενεργεί δημοψήφισμα με ερώτημα τη μορφή του πολιτεύματος. Το δημοψήφισμα διενεργήθηκε στις 8 Δεκεμβρίου. Το 69,2% των ψηφοφόρων ψηφίζει κατά της βασιλευόμενης δημοκρατίας, έναντι 30,82% που είναι υπέρ της επαναφοράς του θεσμού της βασιλείας.



huffingtonpost.gr
Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...